Fener Patrikhane Tarihi

Editor: Rasim Terzi (Sat, Apr 15, 2023 1:27 PM)

Eşitler arasında birinci olan

Fener Patrikhane Tarihi

Fener Patrikhanesi: Aziz Andreas'ın Mirası ve Tarihi Zenginlikler

Fener Patrikhanesi, Ortodoks Hristiyanların merkezi olarak önemli bir konuma sahiptir. Patrikhane, tarihi boyunca birçok yerde faaliyet göstermiş ve çeşitli binalarda yer almıştır. Aziz Andreas'ın kurduğuna inanılan bu patrikhanenin tarihine ve içeriğine dair önemli detaylar şunlardır:

Aziz Andreas ve Fener Patrikhanesi'nin Kökeni

- Milattan Sonra 5 veya 10 yılında Bethsayda Köyü'nde doğan Aziz Andreas, Hz. İsa'nın ilk havarilerinden biri olarak kabul edilir.
- Aziz Andreas, İstanbul Boğazı'nda Kabataş Fındıklı bölgesinde bulunan gümüş şehirde, MS 38 yılında İstanbul Kilisesini kurarak Fener Patrikhanesi'nin başlangıcını yapar.
- İstanbul Kilisesi, Fener Patrikhanesi'nin temelini oluşturur ve Aziz Andreas tarafından kurulan ilk kilise olarak kabul edilir.
- Aziz Andreas, hristiyanlığı Karadeniz çevresinde, Macaristan'da ve İstanbul'da yaymaya çalışırken MS 38 yılında İstanbul'da ilk kiliseyi kurar.

Aziz Andreas'ın Ölümü ve Kemikleri

- Aziz Andreas, Mora Yarımadası'nda Roma Valisi'nin karısını iyileştirerek Roma Valisi Egakos'un öfkesini çeker ve çarmıha gerilerek öldürülür.
- İskoç Bayrağı'ndaki X şekli, Aziz Andreas'ın çarmıha gerildiği şekilden gelir.
- Regilus adlı bir keşişin rüyasında, Aziz Andreas'ın kemiklerinin dünyanın sonuna götürülmesi emri verilir. Bu kemikler İskoçya'ya getirilir ve Aziz Andrew Katedrali inşa edilir.
- İmparator Basil, 880 yılında Patras'taki Aziz Andreas'ın kemiklerini İstanbul'a getirir. Bu kemikler, zamanla çeşitli yerlere taşınır ve bir kısmı Vatikan tarafından Patras'a geri iade edilir.

Fener Patrikhanesi Binaları Tarihi

- İlk patrikhane, Ayasofya ile Aya İrine arasında bir bölgede bulunur.
- 4. Haçlı Seferi sonrasında, Latin döneminde İznik Ayasofyası kullanılır.
- 1453 yılında Ayasofya Camii'ye çevrildikten sonra Kutsal Havarium Kilisesi kullanılır.
- Patrikhane çeşitli dönemlerde Theotokhos Pammakaritos Kilisesi, Panayia Vlahsaray Kilisesi, Aya Dimitrius Kanavu Kilisesi gibi binalarda yer alır.
- Günümüzde Fener Patrikhanesi, Aya Yorgi Patrikhanesi olarak anılmaktadır.

Fener Patrikhanesi İçindeki Detaylar

- Kartalın çift başı, doğu ve batıyı temsil eder. Pençelerinde dünya ve haç bulunur.
- İkonostas, sinthronon, ikona duvarı gibi iç mekan detayları, patrikhanenin dini önemini yansıtır.
- Sol Nef Güney Bölümü'nde Kilise Anaları rölikleri ve özel ikonalar bulunmaktadır.
- Kutsal Yağ Odaları, Hristiyanlığın sembollerini taşıyan özel yağların hazırlandığı yerlerdir.
- Yeni Patriklik Konutu, 1941 yangını sonrasında inşa edilmiş ve içerisinde mozaikler barındırmaktadır.
- Patrik 5. Grigorios Kapısı, 1821'de asılan patriğin anısını taşır ve bir daha açılmamıştır.

Fener Patrikhanesi, tarih boyunca hem dini hem de kültürel bir merkez olarak Ortodoks Hristiyanlar için önemini korumuştur. Aziz Andreas'ın mirası, bu kutsal mekanın özünü oluştururken, içindeki detaylar ve binalar da zengin bir tarih sunar.

Bugün dünya genelinde 300 milyon Ortodoks için çok önemli olan Fener Patrikhanesi, "Eşitler arasında birinci" olarak kabul edilir. Yani Her ülke veya cemaatin lider kilisesi vardır. Ama O lider Kiliselerin içinde En büyük söze sahip olan Kilise Fener Patrikhanesidir. Bu özelliği ile Kataliklerin Lideri olan Vatikan Kilsesinden ayrılmaktadır. Patrikhane, Aziz Andres tarafından kurulduğuna inanılır. Patrikhane için en önemli Azizdir.

Aziz Andreas Kimdir?

Milattan Sonra 5 veya 10 yılında Celile yakınlarında Bethsayda Köyünde doğdu. Andreas, Celile gölünde kardeşi Simonla (Petrus) balık tuttukları sırasında Hz İsa ile tanışarak Hz İsa'nın ilk havarileri olurlar. Patrikhane tarafından Aziz Andreas'ın Protokletos "ilk çağırılanlar" ve "insanların balıkçıları" lakabı verilir. Hz İsa Çarmıha gerilmesinden sonra havariler hristiyanlığı yaymak için bölgelere gönderilir. Aziz Andreas, Karadeniz Çevresinde, Macaristanda ve İstanbulda Hristiyanlığı yaymaya çalışır. Ms 38 yılında İstanbulda ilk kiliseyi Aziz Andreas kurar. Bu kurduğu ilk Kilise, Fener Patrikhanesinin başlangıcı olarak kabul edilir. Bu ilk Kilise, Andreas tarafından istanbul boğazına kıyı olan Kabataş fındıklı bölgesinde bulunan gümüş şehrinde kuruldu. Aziz Andreas, İstanbul Kilisesini, Stakis Adındaki yardımcısına bırakarak Macaristanda hristiyanlığı yayma çalışmaları yapmaya devam eder. Mora Yarımadasında Patrasda Roma Valisinin karısını iyileştirince Roma Valisinin karısı Maximilla hristiyan olur. Bunun üzerine Roma Valisi Egakos, çok sinirlenir ve Aziz Andreası çarpı şekilde çarmıhta idam ettirir. İskoç Bayrağındaki X şeklli Aziz Andreas çarmıhından gelmektedir. 4 yüzyılda Patrasta yaşayan Regilus İsimli bir keşiş Rüyasında bir melek veya Aziz Andreas, Kemiklerini dünyanın sonuna götürmesi emrini verir. Aziz Regilus, Gemiyle Patrastan yola çıkarak İskoçya Aziz Andrew kıyılarına gelir ve Burada Aziz Andreas Katedralini inşaat eder. Günümüzde Bu kemikler İskoçyada Edinburgta bulunan Santa Maria Kilisinde görülebilmektedir. İmparator Basil, 880 yılında patradaki bulunan Aziz Andreas Kemiklerini istanbul'a getirir. 1204 yılında haçlı istilası sırasında İmparator basilin getirdiği kemikler, İtalya Amalfiye götürülür. Bugün Aziz Andreas kemiklerinin bazıları Amalfide bulunan Aziz Andreas kilisesinde bulunmaktadır. Ama bu kemikler bir kısmını 1964 yılında Vatikan, dostluk nişanesi olarak Patrasa geri gönderiyor. Bu nedenle aziz andreasın kemikleri dünyanın bir çok yerinde bulunmaktadır.

Tarih Boyunca Patrikhane binaları

ilk patrikhane, Aya İrine ile Ayasofya Arasında bir bölgede bulunmaktadır
4. haçlı Seferi sonrasında 57 yıllık latin döneminde İznik Ayasofyası
1453 yılında Ayasofya Camiye çevrildikten sonra Patrikhane, Kutsal Havarium Kilisesine taşınır (Günümüzde Fatih Camiinin olduğu bölge ) 1453-1456 yılları
Theotokhos Pammakaritos Kilisesi 1456-1587 (Fethiye Camii)
Panayia Vahsaray Kilisesi 1587-1597 Vlahsaray Meryem Kilisesi Teselli eden Meryem Kilisesi
Aya Dimitrius Kanavu Kilisesi 1597-1600
Aya Yorgi Patrikhanesi 1601- Günümüz

Aya Yorgi Patrikhanesinin İçerisinde Neler görülür?

Aya Yorgi Kimdir?

Aziz Goerghe olarak batı dünyasında bilinmektedir. 2 yüzyılda Kapadokyada yaşamış bir Romalı askerdir. Hristiyanlara zülüum yapıldığı dönemde hristiyanlığı kabul etmiştir. ve Hristiyanlar için savaşmıştır. Hristiyanlar için savaştığı için İkonalarında Bir elinde mızrak ile yılanı veya ejderhayı öldürür şekilde gösterilir.

Patrikhane Kapısındaki Çİft Başlı Kartal

Kartalın Çift başı, doğu batıyı temsil ederler. Kartalın pençelerin birinde Dünya (Faberge Yumutrası), Diğer Pençesinde Haç vardır. Kilisesinin ve Ayrıca Roma İmparatorunun hem Dini lider ve Hem de Siyasi lider olduğunu temsil eder. Veya bu pençelerdeki nesnelerin, kilisenin temsil ettiği maddi ve manevi gücü gösterdiğini söyleyenler bulunmaktadır. Kartalın altında Aziz petrus'un Anahtarları bulunmaktadır. Hz İsa, Havari Petrus'a "sana göklerin anahtarlarını verecem" sözüne ithafen bu anahtarlar eklenmiştir. Kartalın Solundaki OIK Ekumenik (Evrensel)kilise olduğunu temsil etmektedir. Kartalın sağında ise Yunan P harfi bulunmaktadır. Yunan P harfi de Patrikhanenin kısaltılmasıdır.

Mumluk Bölümü Narteks Bölümü

Patrikhanenin Mumluk bölümünde Aziz Andreasın ikonası ve Kilisenin isim babası Aya Yorginin ikonaları bulunmaktadır. Sol Nef Giriş Kapısının üstünde Sınırsızı sınırlandıran Meryem İkonası Bulunmaktadır.

Sinthronon ve İkonostas İkona Duvarı

Sol Nef Kuzey Bölümü Kilise Babaları

Patrikhanenin sol nefinde 4. haçlı seferinde istanbuldan götürülen 2004 yılında ve 2006 yılında dostluk nişanesi olarak tekrar istanbul'a geri gönderilen 3 kilise babasının rölikleri beyaz sandukalarda bulunmaktadır. Bu Kilise babaları, Kapadokyalı Aziz vasilios, Aziz Teolog Grigorios, Aziz Ioanis Hrisostomos dur. Ayrıca Kilisenin Aziz babalar bölümünde bulunan ahşap ikona Panagia Phanaromene ikonası olarak bilinmektedir. Erdekli Meryem ikonası da denilmektedir. Bu ikonanın muzievi özelliklere sahip olduğu inanılır. Bu ikona12. yüzyıla tarihlenmektedir.

Kapadokyalı Aziz Vasilios Kimdir?

Aziz Teolog Grigorios kimdir?

Aziz İoanis Hrisostomos kimdir?

Orta Bölüm

Sağ Nef Güney Bölümü Kilise Anaları

Patrikhane Çevresindeki Binalar

Konstandiniana ve Evgenidio Binaları : Eski Patrikler 5. Konstantin ve 3. İoakim yaşadığı binalardır. Yapılan bağışlar ile 20. yüzyılda tekrar restore edilmiştir.
Kule e Ek Binaları : Hazırlanan Yağları, Arşivler muhafaza etmek için 19 yüzyılda Patrik İoakim tarafından inşaat edilmiştir. Bu bölümler ayrıca Kütüphane, yatakhane ve Ofis olarak da kullanılmaktadır.
Kutsal Yağ Odaları : Hristiyanlık kelime anlamı olarak yağlanmak demektir. vaftizden sonra hristiyanlar Myra denilen özel bir yağ ile Vucütları yağlanır. Bütün dünya'ya bu yağlar, patrikhaneden gönderilir. her sene paskalya döneminde Kutsal yağ odalarında büyük kazanlarda bu yağlar hazırlanır. 57 tane baharattan üretilen çok özel bir yağdır. her on yılda bir hazırlanır. Bu yağ, çoğunluğu zeytinyağdır. Zeytinyağın içerisine Şarap ve 57 tane baharat konularak Büyük kazanlarda üç gün boyunca kaynatılır.
Yeni Patriklik Konutu : 1941 yılında çıkan yangın sonrasında Patrikhanenin bu bölgesindeki ofisler tahrip olmuştur. Dönemin Patriği Dimitrios talimatıyla bu yanan yerler tekrardan inşaat edilmiştir. İçeride üç Mozaik bulunmaktadır. Birincisi Tahta oturan Hz isa , Aziz Andreas, Aziz Stahis'e incili Emanet etmesi, Fatih Sultan Mehmedin Patrik Genadios Sholarios'e yetki fermanını uzatmasıdır. Meclis toplantı solunu da bu bölgede bulunmaktadır.
Patrik 5. Grigorios Kapısı : 1821 yılında Mora Yarımadasındaki Yunanlılara yaptığı destekler ortaya çıkınca Dönemin Osmanlı Sultanı 2. Mahmut Tarafından Patrik 5. Grigorios bu kapıda asıldı. Bu olaydan sonra bu kapı bir daha açılmadı.

Sat, Apr 15, 2023 1:27 PM

Comments (Total 0)